رابطه شگفت انگیز نقاشی و اعتماد به نفس در کودکان

وقتی کودک با خطوط و رنگ ها بر روی  سطحی مانند کاغذ، مقوا، بوم و… اثر می گذارد، این احساس و فکر در او بر انگیخته می شود که او این توانایی را دارد تا  بر جهان اطراف خود اثر بگذارد و این احساس توانمندی تقویت کننده اعتماد به نفس او خواهد بود.

در این مورد بسیار مهم است که کودکان را نسبت به ذهنیات خودشان و آنچه نقاشی می کنند آزاد بگذاریم. چرا که درخواست ها و فشارهای بیرونی درباره موضوع نقاشی و چگونگی استفاده از ابزار نقاشی می تواند تاثیرات نامطلوبی بر کودکان بگذارد. 

عموما نقاشی کردن بر اساس ذهنیت و فردیت کودک، فضای امن و لذتبخشی برایش فراهم می کند. (توصیه می شود مقاله امنیت و لذت در آموزش کودکان را مطالعه بفرمایید). در چنین محیطی کودکان می توانند آزادانه آنچه را که در ذهن و تخیل خود دارند بیان کنند.  تایید و پذیرش تخیلات و تصورات کودکان در قالب نقاشی از سوی مربی، سایر دوستان و والدین شان حسی از لذت و اشتیاق برای تکرار و تداوم را در آنها بر می انگیزد و به آنها شهامت و شجاعت می دهد تا نکات بیشتری درباره خودشان و ذهنیت هایشان را بیان کنند. این امر باعث افزایش اعتماد به نفس در کودکان شده  و حتی فراتر از آن پایه های افزایش عزت نفس را در آنها شکل می دهد.

معمولا توصیه می شود که کودکان نقاشی های گروهی را تجربه کنند. نقاشی های گروهی به کودکان این امکان را می دهد تا با همسالانشان تعامل داشته باشند. آنها از طریق این تعامل بیشتر بر توانایی های خود آگاه می شوند. نقاشی های گروهی که محصول هم افزایی چندین کودک است نتایج جذاب تری به بار می آورند و علاوه بر آن به کودک یادآوری می کنند که حضور او در یک گروه می تواند موثر و سودمند باشد . این موضوع حسی از توانمندی و کارآمدی را به تک تک کودکان منتقل می کند. این احساس می تواند نقش بسیار تاثیر گذاری در افزایش اعتماد به نفس کودکان داشته باشد.

عموما کودکان علاقمند هستند که نقاشی هایشان را بصورت قاب شده بر دیوار اتاق خود یا در محلی عمومی در معرض دید دیگران بگذارند. نمایش آثار کودکان حسی از ارزشمند بودن را در آنها بر می انگیزد که در افزایش اعتماد به نفسشان بسیار موثر است.

در اینجا مایلم به نکاتی اشاره کنم که عدم توجه به آنها می تواند با ازبین بردن فواید نقاشی در سوی مخالف موجب عدم اعتماد به نفس کودکان شود:

۱. قرار دادن الگو برای کودکان

این موضوع بصورت ضمنی به کودکان یادآوری می کند که ذهنیات و توانایی آنها برای نقاشی کردن کافی نیست و همواره  باید از چیزی کامل تر پیروی کنند. این نکته به مرور کودک را نسبت به خودش بی اعتماد می کند. 

۲. مقایسه نقاشی کودکان با هم

این موضوع می تواند تمرکز، لذت و امنیت کودک را از بین برده و او را نسبت به توانایی هایش بی اعتماد کرده و حسی از نگرانی و اضطراب را در او بیدار کند.  

۳. بی توجهی به نقاشی کودک

بی توجهی به نقاشی های کودک این احساس را به او منتقل خواهد کرد که آنچه انجام داده  بی ارزش بوده و اینگونه او را دچار عدم اعتماد به نفس می کند.

۴. آموزش مستقیم تکنیک ها

کودکان  به لحاظ سن کمشان توانایی درک و دریافت بسیاری از تکنیک ها را ندارند. اصرار در آموختن به آنها موجب عدم اعتماد به نفس شان خواهد شد. ( توصیه می شود مقاله رویکردی متفاوت به تکنیک ها نقاشی کودکان را نیز مطالعه بفرمایید.)

کلام آخر آنکه هر کودک حق دارد هر آنچه را که می خواهد و می تواند نقاشی کند و در مقابل نقاشی هایش شایسته تشویق است. چنانچه این روند فارغ از نتیجه نهایی نقاشی ها  تکرار شود، منجر به پرورش اعتماد به نفس و فراتر از آن شکل گیری عزت نفس در کودکان می شود. و این یکی از بزرگترین موهبت های هنر نقاشی برای کودکان است.

باید به تفاوت اعتماد به نفس و عزت نفس آگاه باشیم. اعتماد به نفس به معنای اعتماد داشتن به خود در انجام مهارت های خاصی ست. اما عزت نفس به معنای پذیرش خود با تمام ضعف ها و قوت هاست. از اینرو عزت نفس آن چیزی ست که باید در پی شکل گیری و پرورش آن در کودکان باشیم.

برای دسترسی به اطلاعات بیشتر درباره سایر فواید نقاشی می توانید به مقاله فواید نقاشی برای کودکان مراجعه فرمایید.