اهداف شهر نقاشی (راهنمای والدین)

دیدگاه شهر نقاشی

شهر نقاشی بیش و پیش از آنکه در پی توانمندسازی کودکان و نوجوانان به عنوان هنرمند باشد، تلاش می کند تا مهارت های فردی و اجتماعی شان را افزایش دهد. ارتباط شان با جهان پیرامون را وسیع تر و عمیق تر کند و افق های وسیع تری از دنیای هنر و تصویر را پیش رویشان بگستراند.
افزایش عزت نفس، اعتماد به نفس، به رسمیت شناختن فردیت منحصر به فرد خویش و قدرت  بیان آن، رهایی از کلیشه های ذهنی و رفتاری، شکل گیری و رشد حس زیبایی شناسی مواردی ست که مهمترین ابعاد نگرش ما در شهر نقاشی را می سازند . همچنین با انجام تجربه های هنری آزاد و ایجاد پیوند میان هنرهای گوناگون- به ویژه هنرهای نو- می کوشیم تا امکان درک عمیق تر جهان معاصر را برای کودکان و نوجوانان فراهم کنیم و مشوق شان باشیم تا با شناخت کیفیات منحصر به فرد خود و پرورش آنها  حضور فعال و خلاقانه ای در جهان پیش رو داشته باشند. (برای مطالعه بیشتر در این مورد به مقاله فواید نقاشی برای کودکان که توسط وب سایت شهر نقاشی منتشر شده است، مراجعه فرمایید.)

اهداف سه گانه شهر نقاشی

1. پرورش حواس پنجگانه

ارتباط ما انسان ها با محیط اطرافمان تنها از طریق حواس پنجگانه مان میسر است. طبیعی ست که رشد این حواس و توانمندی  آنها تاثیر مستقیمی بر کیفیت رابطه ما با محیط خواهند داشت.
از این رو اولین هدف شهر نقاشی در آموزش هنریِ کودکان و نوجوانان، تحریک  و تقویت حواس پنجگانه و ارتباط میان آنهاست. پرورش حواس پنجگانه  تاثیر مستقیم بر افزایش کیفیت زندگی فردی و اجتماعی کودکان می گذارد، کودکانی که دریافت های دقیق تری از محیط اطراف، رویداد ها، پدیده ها و ارتباطات خود با جهان و آدم های آن دارند، قطعا می توانند واکنش هایی دقیق تر و مناسب تر به این محرک ها داشته باشند.
از سوی دیگر  چنانچه کودکی بخواهد به عنوان یک هنرمند به فعالیت های هنری خود ادامه دهد، حواس پنجگانه پرورش یافته، امکانات وسیع تری برای رشد در اختیارش قرار خواهند داد.
فعالیت ها و آموزش های هنری چنانچه در مسیر صحیح ارائه شوند،  بهترین ابزار برای پرورش حواس هستند. هنرهای تصویری مانند نقاشی، مجسمه سازی و عکاسی تاثیر مستقیم بر بخش هایی از ذهن کودکان دارند که مسوولیت دریافت و تحلیل داده های تصویری را دارند . همچنان که تجربیات موسیقایی تاثیرات  مشابهی در تقویت گیرنده ها و تحلیلگرهای صوتی ذهن کودکان و نوجوانان بازی می کنند.
با درک این واقعیت شهر نقاشی در تمامی مسیر آموزشی خود درپی تحریک و تقویت حواس پنجگانه هنرجویان و فراتر از آن ایجاد پیوندهایی بین حواس گوناگون برای ایجاد شبکه ای تازه از مفاهیم و معناها ست. به عنوان مثال در کلاس های شهر نقاشی کودکان و نوجوانان می آموزند چگونه با پیوند دادن رنگها و صداها و بو ها تصویری خلاقانه بسازند.

2. پرورش تخیل

اگر پرورش حواس پنجگانه قدم اول بود، تخیل پله بعدی خواهد بود. امروزه هر والدی به خوبی می داند که رشد تخیل کودکان و نوجوانان تا چه میزان می تواند بر سایر جنبه های زندگی شان تاثیر بگذارد. در واقع همه می دانیم این تخیل ماست که رویاهای مان را شکل می دهد.
و البته رشد تخیل ناگزیر نیازمند پرورش حواس پنجگانه است. در واقع ذهن مواد خام اولیه را از حواس دریافت می کند و  از ترکیب آنها با هم شکلی تازه پدید می آورد. بدیهی ست که حواس حساس تر موجب شکل گیری تخیلی غنی تر خواهد شد.
فکرش را بکنید ! اگر تخیل وجود نداشت، هیچ رویایی شکل نمی گرفت و هیچ اختراعی به ظهور نمی رسید.
به عنوان مثال، فکر کنید به اینکه روزی انسان یا انسان هایی در حال تماشای پرواز پرندگان، خود را با دو بال در آسمان تخیل کردند. و این خیال بازی در مسیر زمان منجر به ساخت هواپیما شد.می بینید که اگر سهم تخیل را از این روند حذف کنیم، ساخت و اختراع چیزی به نام هواپیما بی معنا و ناممکن بود‌.

3. پرورش نگرش و رفتارخلاقانه

و اما پس از عبور از حواس پنجگانه و تخیل به قدم سوم یا هدف نهایی در آموزش های شهر نقاشی،یعنی خلاقیت می رسیم. امروزه کمتر کسی ست که بر اهمیت خلاقیت در زندگی ما انسان ها آگاه نباشد. در تمامی حوزه های هنر، علم، صنعت و حتی ورزش خلاقیت و رفتار خلاقانه برگ برنده ای ست که فرد خلاق را از سایرین متمایز می کند و شاید مهمترین رسالت فعالیت و آموزش هنری، تحریک وپرورش همین خلاقیت باشد. در واقع کنش خلاق و رفتار خلاقانه ظهور و نمایش بیرونی تخیلی  شکل گرفته و فعال است. در مثال قبل اگر تخیل آرزوی پرواز را شکل می دهد، کنش خلاق  ساخت هواپیماست. (پیشنهاد می شود مقاله تقویت خلاقیت در کودکان که در وب سایت شهر نقاشی منتشر شده است را مطالعه فرمایید.)

نکته قابل توجه اینجاست که به نظر می رسد حواس پنجگانه، تخیل و خلاقیت به شکلی زنجیر وار به هم متصل هستند.
می توانید درختی را تصور کنید که بدنه آن  حواس پنجگانه، شاخه های آن  تخیل و میوه هایش خلاقیت است.
این درخت الگوی اصلی آموزش ما در شهر نقاشی ست که تمامی نکات دیگر گرداگرد آن چیده می شوند.
حالا که با درخت ما آشنا شدید، باید نکته مهمی را با شما در میان بگذارم.
هربذر یا نهال برای تبدیل شدن به درختی سالم و تناور نیازمند ریشه دواندن در خاکی غنی است. خاکی که مواد مغذی لازم را در خود داشته باشد.  ما در شهر نقاشی باور داریم که فضای کار و فعالیت بچه ها همان خاک است و امنیت و لذت  همان ‎عناصر‎ ‎ و مواد غنی کننده. این ها آنقدر مهم هستند که حتی اگر خود درخت را هم ندیده بگیریم، نمی توانیم از آن ها چشم بپوشیم.
چرا که بهترین نهال ها هم در خاک نا مرغوب خشک می شوند. اما خاک غنی از هر نهالی می تواند درختی تناور بسازد. امنیت و لذت بستری ست که تمامی اتفاقات شهر نقاشی بر آن شکل می گیرند. همان چیز جادویی که کودکان و نوجوانان را مشتاق حضور در فضای شهر نقاشی می کنند.
برای آنکه اهمیت این نکته را بیشتر درک کنیم کافیست به نقطه مقابل آن و عدم علاقمندی بسیاری از بچه ها به حضور در مدارس فکر کنید. امتحانات پیاپی، فضای رقابتی ، قضاوتها و مقایسه های پیاپی،  باید و نبایدهای دست وپا گیر و آزار دهنده. کمبود فعالیت های بدنی و مفرح و… تمامی این موارد  محیط های آموزشی را برای کودکان ناامن وتهی از لذت کرده اند. بگذریم…

ابزار کار

در شهر نقاشی اعتقاد ما بر این است که هنرجویان باید تنوع وسیعی از ابزار و اندازه های متفاوتی از کاغذ و مقوا و بوم نقاشی و… را تجربه کنند. چرا که مواجه شدن با تنوع و گوناگونی ذهن کودکان را وسیع و غنی می کند. کودکی را تصور کنید که به کشورهای مختلفی سفر کرده و با آدم ها و فرهنگ ها، خوراکی ها، لباس ها و مناظر گوناگون روبرو شده در مقایسه با کودکی که تجربه زیسته اش فراتر از شهر یا روستای زادگاهش نیست.  قطعا محصول و نتیجه این دو تجربه متفاوت،  شکل گیری دو ذهن و دو آدم متفاوت خواهد بود. با ور داریم کودکان حق دارند تا حد ممکن در معرض تجربه های متنوع قرار بگیرند تا از این مسیر ذهن شان پربارتر  و انتخاب هاشان آگاهانه تر باشد. از این رو ست که کودکان و نوجوانان را  در معرض تجربه ابزار متنوع و کاغذ ها و سطوح متنوع قرار می دهیم. آنها آزادانه و بر اساس نیاز درونی خود در بسیاری از جلسات می توانند از ابزاری مانند رنگ اکریلیک و قلمو، ماژیک، پاستل، مداد رنگی استفاده کنند. آنها مجاز به نقاشی بر روی کوچکترین سطح کاغذ و یا بزرگترین اندازه هستند. آنها می توانند نقاشی گروهی را بر روی سطوح بسیار بزرگ با دوستان خود تجربه کنند.

تاثیر محیط و اهمیت تعامل والدین با مربی

آموزش هایی که کودکان و نوجوانان در ساعات محدود حضورشان در آموزشگاه می بینند نیازمند پیگیری و تداوم در محیط خانه است. پیگیری فعالیت کودکان در خانه نیازمند دقت نظر والدین و همراهی و تعامل شان با مجموعه شهر نقاشی و مربی مربوطه است . چنانچه این پیگیری ها به شکلی صحیح انجام شود، موجب افزایش اشتیاق کودکان و نوجوانان می گردد. در غیر اینصورت، پیگیری های ناصحیح و سنتی مانند یادآوری تکالیف کودکان و تذکر به آنها درباره انجام تمرین ها و اظهار نظر درباره نحوه کارشان، نتیجه ای جز دلزدگی کودکان و نوجوانان نسبت به فعالیت هنری در بر نخواهد داشت. شیوه پیشنهادی ما همدلی و همراهی با کودکان در مسیر تجربه های شخصی شان و حمایت و تشویق آنان است. عکس العمل والدین نسبت به فعالیت هنری  فرزندانشان و مواجه شدن کودکان و نوجوانان با محصولات فرهنگی و هنری در خارج  از ساعات کلاس، نقش مهمی در شکل گیری و افزایش علاقمندی کودکان و نوجوانان به فعالیت هنری دارد. از اینرو یکی از توصیه ها و در خواست های جدی شهر نقاشی به والدین، تعامل مداوم با مربی یا مربیان و مجموعه شهر نقاشی در خصوص فعالیت فرزندانشان است.

کلام پایانی

قطعا در خصوص فعالیت فرزند شما در مجموعه شهر نقاشی نکاتی فراوانی وجود دارد که به تناوب و در زمان مناسب به آنها خواهیم پرداخت. آنچه که مطالعه فرمودید،  مختصری از مهمترین مواردی بود که در آغاز راه و  برای قرارگیری در مسیری مشترک به آنها نیازمندیم. لظفا آنرا با دقت مطالعه فرمایید و چنانچه به ابهامی برخوردید، با ما در میان بگذارید. گفتگوهای بعدی ما بر اساس همین نکات خواهد بود.

با سپاس
شهر نقاشی
آرش بدرطالعی